رفع ابهام از مرزبندی؛ با پیاده سازی نقشه های پوششی

به گزارش روابط عمومی سازمان نقشه برداری کشور، ابوالفضل بلندیان در نشست تخصصی "مساحت ایران؛ از دیروز تا امروز" به بیان اقدامات سازمان نقشه برداری کشور در ثبت تقسیمات کشوری و تأکید آن در مساحت ایران پرداخت.
وی با اشاره به مقایسه نقشه ها و اختلاف در تعیین مرزها ادامه داد: سازمانهای مختلفی که نقشه تقسیمات کشوری تولید می کنند مثل سازمان نقشه برداری کشور،سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و مرکز آمارایران؛ در تعیین حدود مرزها، از سوی این دستگاه ها اختلافاتی دیده می شود. علت آن مصوبات تقسیماتی است که تعیین مرزها را در آن بصورت دقیق انجام نداده اند. همچنین ابهام در نگارش نام عناصر تقسیماتی در مصوبات، عامل دیگری برای این اختلافات است.
رئیس اداره گردآوری آمار و اطلاعات و پایگاه نامهای جغرافیایی سازمان نقشه برداری کشور تاکید کرد: تولید نقشه های بزرگ مقیاس پوششی و تواتر در تولید اطلاعات مکانی، در قالب لایه ها و پایگاه های اطلاعاتی زمین مرجع، موجب شد تا ابهام در مصوبات تقسیمات کشوری که با استفاده از نقشه های کوچک مقیاس قدیمی و یا ترسیم به روش های سنتی، تهیه شده بود، بیشتر شود.
بلندیان ادامه داد: پیشنهاد می شود با پیاده سازی مصوبات تقسیماتی در محیط رقومی و بر بستر نقشه های پوششی 1:25000 و استخراج جدول نام و آوانگاری از پایگاه ملی نامهای جغرافیایی و پیوست آن به مصوبات، اشکالات فوق را برطرف نماییم.
وی همچنین در رابطه با پیشینه مرزبندی در ایران گفت: اولین قانون تقسیمات کشوری در اولین دوره مجلس شورای ملی، تحت عنوان قانون تشکیل ایالات و ولایات در آذر 1286 شمسی تصویب شد. اما تقسیمات کشوری در ایران دارای سابقه دیرینه است و از دوران ماد و هخامنشی با تقسیم کشور به شهرها و ساتراپی ها تا پس از اسلام که ایالات و ولایات شکل گرفت، برای اداره بهتر کشور بکار گرفته شد.
بلندیان با اشاره به اینکه در آبان 1316 دومین قانون تقسیمات کشوری و سپس در دی ماه همان سال اصلاحیه آن به تصویب رسید، افزود: تغییر اصطلاحات ایالت و ولایت به استان،شهرستان،بخش و دهستان و قصبه و روستا از جمله این اصلاحات بود و در نهایت در سال 1362،آخرین قانون تقسیمات کشوری تصویب شد. از آن سال تاکنون تغییرات تحت عنوان مصوبه "تقسیمات کشوری" از سوی وزارت کشور ابلاغ می شود.
وی ادامه داد: درسازمان نقشه برداری کشور تا سال 1380 نقشه های تقسیمات کشوری به روش های سنتی ترسیم و به هنگام می شد.
رئیس اداره گردآوری آمار و اطلاعات سازمان نقشه برداری کشور تصریح کرد: مدیریت کارتوگرافی و اطلس های ملی سازمان نقشه برداری کشور، از سال 1380، تولید نقشه رقومی تقسیمات کشوری را با دریافت 142 برگ نقشه پوششی با مقیاس 1:25000 از وزارت کشور و رقومی سازی آنها آغاز کرد. پس از دو سال اولین نسخه رقومی خطی یکپارچه از نقشه تقسیمات کشوری در سیستم تصویر لامبرت ایران تهیه شد.
به گفته بلندیان، سال 1384 لایه های اطلاعاتی تقسیمات کشوری شامل استان، شهرستان،بخش، دهستان و نقاط شهری وارد محیط سیستم های اطلاعات مکانی(GIS) شد. نتیجه مجموعه فعالیت های فوق ایجاد پایگاه داده مکانی تقسیمات کشوری در سازمان، و به هنگام سازی سالیانه آن با اعمال مصوبات جدید است.
وی یادآوری کرد: به منظور تدقیق مرزها و نامها درلایه های تقسیماتی، طی سال های گذشته، تلاش شده تا ایرادات در سه جهت کلی رفع مشکلات مرزهای داخلی تقسیمات کشوری در لایه دهستان به عنوان عنصر اصلی، تدقیق مرزهای آبی و تدقیق مرزهای بین المللی تقسیمات کشوری، مرتفع شود.
بلندیان؛ در تشریح اقدامات انجام شده مربوط به مرزهای داخلی نیز گفت: تدقیق مرزهای تقسیماتی با رفع ایرادات توپولوژیکی در هر لایه با لایه های دیگراز این اقدامات بشمار می رود. همچنین رفع ایرادات در نام و نوع محدوده ها و اطلاعات توصیفی تقسیمات کشوری، رفع ایراد مرز بین عوارض و محدوده عناصر تقسیماتی و در نهایت ایجاد ساختار شاخه درختی بین عناصر تقسیماتی انجام شده است.
رئیس اداره گردآوری آمار و اطلاعات و پایگاه نامهای جغرافیایی سازمان نقشه برداری کشورادامه داد: در خصوص مرزهای آبی نیزتدقیق خط ساحل با استفاده از اطلاعات دریافتی از مدیریت هیدروگرافی، تدقیق محدوده، نام و موقعیت جزایر، همچنین تفکیک عوارض دریایی همچون خور و اراضی تحت طغیان آب در لایه های مجزا انجام شده است.
به گفته بلندیان در خصوص مرزهای بین المللی نیز مکاتبه با سازمان ها و وزارتخانه های مرجع(وزارت امور خارجه، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، وزارت کشور)جهت دریافت اطلاعات مرزی انجام شده است. همچنین اصلاح مرز با موقعیت میلهای مرزی، اصلاح مرز در نقاطی فاقد میل مرزی با استفاده از نقشه های پوششی 1:25000و تصاویر ماهواره ای موجود مانند گوگل و بینگ از دیگر اقدامات این حوزه است.
وی با اشاره به ایجاد پایگاه تقسیمات کشوری و ارائه سرویس آن در وب گفت: امکان دسترسی عموم کاربران با اطلاعات استاندارد تقسیمات کشوری در وب به آدرس http://irdv.ncc.org.ir و امکان دانلود اطلاعات پایگاه در وب فراهم شده است همچنین ارائه سرویس تقسیمات کشوری به سایر بانک های اطلاعاتی زمین مرجع نیز ایجاد شده است.
دبیر پایگاه نامهای جغرافیایی سازمان نقشه برداری کشور یادآوری کرد: تدقیق مرزهای آبی و خشکی بین المللی صورت گرفته، زیرساختی مطمئن جهت محاسبه مساحت خشکی ها مهیا کرده است.
وی همچنین پیشنهاد داد تا برای تدقیق مساحت کشور، برداشت دقیق مختصات میله های مرزی، تدقیق خط الراسها و خط القعرهای مرزی با استفاده از نقشه های بزرگ مقیاس، تدقیق بیشتر مساحت خشکی با در نظر گرفتن خط حداقل جزر و اعمال آن به عنوان خط ساحل، انجام شود.