تحول بزرگ در روند گردآوری داده‌های ارتفاعی/ بررسی طرح ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی زنیت در سازمان نقشه‌برداری کشور

به گزارش روابط عمومی سازمان نقشه‌برداری کشور، با توجه به تحقیقات به عمل آمده در این سازمان، ایجاد سامانه ملی دوربین رقومی زنیت به ‌عنوان یک طرح نقشه‌برداری در ابعاد ملی مي‌تواند تحوّلی شگرف در زمينه گردآوري داده‌هاي دقيق و زيربنائي ارتفاعي در سطح ملّي با انجام همزمان عملیات ثقل‌سنجی و ترازیابی دقیق، فراهم کند.

به گفته دکتر یعقوب حاتم کارشناس ژئودزی فیزیک سازمان نقشه‌برداری کشور، مهمترین محصول این سامانه، تعیین اختلاف ارتفاع‌های ژئوئید و ارتومتریک است و با استفاده از یک ایستگاه جزر و مدی، ارتفاع‌های ژئوئید و ارتومتریک را بدست می‌دهد که در کارهای زیربنائی ارتفاعی در سطح ملّی، حیاتی و ضروری است. اندازه‌گیری و تعیین تغییرات شتاب‌ثقل و ارتفاع در شمال تهران و مناطق دیگر به عنوان پیش نشانگر زلزله و تعیین میزان مخاطرات و استعداد آتشفشانی دماوند، در مبحث ژئودینامیک، بخشی از کاربردهای این سامانه هستند.

این سامانه که به ابتکار متخصصان سازمان نقشه‌برداری کشور، در همکاری با متخصصان ملّی و بین المللی، مورد مطالعه قرار گرفته و مسیر ساخت آن در کشور هموار شده؛ یک سیستم سخت افزاری است که دارای بخش‌های اصلی به شرح: یک لنز خاص با درشت نمائی بالا برای رصد ستارگان بیشتر بصورت قائم در بالای سر (زنیت)، سه پایه اتوماتیک، یک سیستم تراز بسیار دقیق برای تنظیم قائم لنز، یک دوربین رقومی خاص برای تصویر برداری از آسمان پر ستاره شب از میان لنز قائم، یک گیرنده GPS دو فرکانسه برای زمان‌سنجی دقیق لحظه تصویربرداری از طریق ساعت اتمی و برای تعیین موقعیت ژئودتیک، پنج موتور خودکار تحت فرمان کامپیوتر برای انجام تنظیم تمام اتوماتیک سامانه، یک کامپیوتر برای ذخیره تصاویر ستارگان و انجام پردازش‌ تصاویر و داده‌های دیگر با استفاده از کاتالوگ سالانه موقعیت ستارگان است که در نهایت منجر به دو نوع تعیین موقعیت نجومی و ژئودتیک می‌شود و در نهایت با استفاده از این اطلاعات، ارتفاع ژئوئید و ارتومتریک دقیق نقاط تعیین می‌گردد که نیاز حیاتی تمامی پروژه‌های زیربنائی ارتفاعی در سطح ملّی است.

نکته بسیار حائز اهمیت در این رابطه، بهبود 25 برابری این روش، در مقایسه با روش‌های موجود است؛ بطوریکه از این سامانه در سطح بین المللی، به عنوان یک رنسانس یا تولد دوباره در نقشه برداری، یاد شده است.

ایجاد یک سامانه دوربین رقومی زینت، برای تولید مولفه‌های زاویه انحراف قائم، به همراه بازگرداندن "سامانه ترازیابی دقیق ماشینی" ایجاد شده در سازمان نقشه‌برداری کشور به خط تولید و انجام ترازیابی دقیق بر روی ایستگاه‌های چندمنظوره ژئودزی احداث شده، می‌تواند تحولی شگرف را در تمامی کارهای زیربنایی و بنیادی ارتفاعی در سطح ملی ایجاد کرده و در تهیه و غنای داده‌های پایه مورد اشاره فوق در سطح ملی، بسیار سودمند باشد.

سامانه های دوربین رقومی زنیت ایجاد شده در آلمان (سمت راست) و سوئیس (سمت چپ)


سامانه ملی ترازیابی دقیق ماشینی ایجاد شده در سازمان نقشه برداری کشور