به گزارش روابط عمومی سازمان نقشه‌برداری کشور، این سازمان یکی از اعضای کمیته مدیریت بحران کشور است و پایش تغییرات پوسته زمین را با پردازش داده‌های بدست آمده از شبکه ایستگاه‌های ثقل‌سنجی برعهده دارد که می‌تواند به عنوان یک پیش‌نشانگر هشدار زلزله باشد. دقایقی پس از وقوع زلزله اخیر تهران، مدیران و کارشناسان سازمان نقشه‌برداری کشور، علل احتمالی وقوع این زلزله را بررسی کردند. اثبات اینکه کدام یک از علل احتمالی، دلیل واقعی بروز زلزله تهران بودند منوط به تحلیل داده‌های ایستگاه‌های GNSS در روزهای آتی خواهد بود.
دکتر حمیدرضا نانکلی رییس اداره ژئودزی و ژئودینامیک سازمان نقشه‌برداری کشور، گفت: "گسل مشا به طول ۲۰۰ کیلومتر، از سمت فیروزکوه به سمت شمال تهران و کرج امتداد دارد و به نظر می‌رسد زلزله تهران، به دلیل حرکت این گسل بوده است."
رد پای آتشفشان دماوند در زلزله تهران
دکتر فرخ توکلی کارشناس ژئودزی سازمان نقشه‌برداری کشور نیز اعلام کرد: «اولین زمین لرزه دارای عمق ۱۰ کیلومتر بوده و زمین لرزه دوم ۷ کیلومتر».
وی با بیان اینکه این زمین‌لرزه ممکن است با فعال شدن آتشفشان دماوند دارد ارتباط داشته باشد؛ افزود: «البته مختصات و عمق دقیق این زمین‌لرزه را باید بیشتر بررسی کرد. ممکن است زلزله امشب تهران به دلیل حرکت گسل مشا باشد و بر روی آتشفشان دماوند میز تاثیر بگذارد و یا برعکس.»
توکلی افزود: «ایستگاه GNSS پلور در شمال گسل و ایستگاه آبسرد در جنوب آن قرار دارد؛ این دو ایستگاه ژئودینامیک سازمان نقشه‌برداری کشور نزدیک کانون زلزله هستند و پردازش داده‌های آنها تهیه سری زمانی آنها، اطلاعات خوبی به دست خواهد داد.»
همزمانی زلزله تهران با افزایش نیروی جزر و مدی
دکتر علی سلطانپور مدیر آبنگاری و امور جزرومدی سازمان نقشه‌برداری کشور از همزمانی زلزله امشب با پدیده supermoon سخن گفت و افزود: «پدیده supermoon یا ابر ماه وقتی اتفاق می‌افتد که ماه کامل و در نزدیکترین فاصله از زمین است.»
به گفته وی، در این حالت نیروی جزرومدی به حداکثر خود می‌رسد و ما امروز و امشب بالاترین مد و پایین‌ترین جزر را در آب‌های جنوب کشور داشتیم.
سلطانپور افزود: «توجه کنید که نیروی جزرومد قویترین نیرویی است که به زمین وارد می‌شود و باعث دفورمیشن آن می‌شود؛ بنابراین می‌تواند به عنوان یک نیروی محرکه در فعال سازی نیروی ذخیره شده در گسل‌ها عمل کند.»
گسل‌های متعدد، فرونشست، زمین لغزش و آتشفشان دماوند؛ دلایل نیاز تهران به رصدخانه ژئودینامیک دائمی
دکتر عبدالرضا سعادت مدیرکل ژئودزی و نقشه برداری زمینی سازمان نقشه برداری کشور و دکتر حمیدرضا نانکلی رئیس اداره ژئودزی و ژئودینامیک پیش از این در مقاله مشترکی با عنوان «شبکه و رصدخانه ژئودینامیک دائمی برای تهران» تاکید کردند که با توجه به جمعیت شهر تهران، وجود گسل‌های متعدد در منطقه و سابقه لرزههای شدید در منطقه، نیاز است تغییرات پوسته زمین به طور پیوسته و با جزئيات، مورد رصد قرار گیرد.
فرونشست زمین نیازمند توجه و رصد پیوسته و دائمی است. پدیده زمین لغزش از دیگر پدیده‌های ژئودینامیکی در مناطق کوهستانی است که هر ساله در مسیرهای چالوس و هراز موجبات تخریب خطوط مواصلاتي و خطرات جانی می‌شود. علاوه بر اینها وجود قله آتشفشانی دماوند در نزدیکی شهر تهران، نیاز تهران به ٣٥ ایستگاه مبنایی ژئودینامیک دائمی را بیشتر نشان می‌دهد. ایستگاه‌های که مشاهدات شتاب ثقل و ترازیابی دقیق را ممکن می‌سازد.
هشدار سازمان نقشه‌برداری کشور جدی گرفته نشد/پایتخت پر از گسل کشور فقط یک ایستگاه GNSS دارد!
مهندس پیمان بکتاش معاون فنی سازمان نقشه‌برداری کشور دی ماه سال گذشته (۱۳۹۸)در نشست مشترک با رئیس و معاونین سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران؛ از مطالعات این سازمان در زمینه گسل‌های موجود در کشور و لرزه‌نگاری با استفاده از نتایج ۱۴۵ایستگاه GNSS در سراسر کشور و همچنین مطالعات رفتارشناسی آتشفشان دماوند سخن گفت.
وی با اشاره به ابزارهای این سازمان برای پایش پوسته زمین و سنجش نرخ فرونشست، متذکر شد که در شهر تهران فقط یک ایستگاه GNSS وجود دارد. این موضوع نسبت به موقعیت استراتژیک پایتخت و جمعیت ساکن در آن، گویای فقر ژئوماتیک تهران در این زمینه است.
دکتر عبدالرضا سعادت مدیرکل ژئودزی و نقشه‌برداری زمینی سازمان نقشه‌برداری کشور نیز در این نشست از خطر آتشفشان دماوند یادکرد و گفت: در حال حاضر هیچ ایستگاهی برای پایش فعالیت آتشفشان دماوند نداریم؛ اگرچه سازمان نقشه‌برداری کشور به صورت موردی، این آتشفشان را بررسی میکند اما حتی سازمان مدیریت بحران هم حوالی این آتشفشان ایستگاهی ندارد.
