سیستم گُسلش کازرون در قطعه برازجان منشا زمین لرزه ۴.۲ امروز اهرم استان بوشهر
به گزارش روابط عمومی سازمان نقشهبرداری کشور به نقل از مرکز لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، زمینلرزهای به بزرگی ۴.۲ در مقیاس محلی و در طول جغرافیای۵۱.۳۷ درجه و عرض جغرافیایی ۲۸.۹درجه و عمق۵ كیلومتری زمین در ساعت ۳۷ ۵۳ ۲ امروز دوشنبه ۷ مهر ماه 99، اهرم در استان بوشهر را لرزاند.
تحقیقات سازمان نقشه برداری کشور
دکتر نانکلی، رئیس اداره ژئودینامیک اداره کل زمینسنجی و نقشهبرداری زمین گفت: مطالعه تاريخچه لرزه خيزي گستره رسوبي ساختاري زاگرس حكايت از رويداد زمين لرزه هاي ويرانگري داردكه بارها باعث ويراني وتخريب شهرها وروستاهاي اين گستره شده است. وجود گسلهاي بنيادي جنبا وبزرگ راين پهنه مانند گسلهاي زاگرس جوان، زاگرس مرتفع، پيشاني كوهستان، كازرون، برازجان ، اردل وبسياري گسلهاي فعال پوشيده ديگر باعث لرزه خيزي بالاي اين پهنه شده اند و درطول تاريخ ضمن جنبش مجدد خود عامل زمين لرزه هاي خسارت باري در بخشهاي مختلف اين گستره بوده اند به گونه اي كه شهرهاي اهواز، همدان، شيراز، جزيره هرمز، بندرعباس، دشت سيلاور، شهرهاي ياز استان كردستان، حاجي آباد فيروزآباد، نواحي بسيار ديگري، بارها طي زمين لرزه هاي تاريخي وسده اخير لرزيده وخسارت ديده اند. تاريخجه لرزه خيزي زاگرس نشان دهنده تمركز بالاي رو مركز زمين لرزه هاي رويداده در اين پهنه است. به گونه اي كه در مقايسه با ساير نواحي ايران داراي بيشترين فراواني بوده ودرتمام سطح اين گستره پراكنده مي باشند وجود ضخامت زيادي از رسوبات برروي پي سنگ پركامبرين زاگرس باعث شده است كه بسياري از گسلهاي پي سنگي و فعال زاگرس در زير اين پوشش رسوبي مخفي بمانند.
شواهد دستگاهی و تاریخی از کمر بند زاگرس نشان میدهد که این بخش از کشور زمین لرزه های مخرب چندی را در طول تاریخ تجربه کرده است که در این مورد می توان به زمین لرزه های 1949 بندرعباس; 1950دهنو(عسلویه);1965بستک; 1957 جهرم ;1961 لارستان و بسیاری دیگر یاد کرد. مقایسه زاگرس به همراه زمین لرزه های ثبت شده در آن برای یک دوره زمانی مشخص با آنچه که در دیگر نواحی کشور رخ داده نشان میدهد که فراوانی زمین لرزه در زاگرس بسيار بیشتر است و تقریبا تمامی مساحت کمربند را در بر می گیرد و نمی توان روند خطی مشخص و دقیقی را برای انها شناسایی کرد.
مدل حرکت وتغییرشکل منطقه با استفاده از GPS
میدان سرعت بهدست آمده از محاسبات نسبت به بلوک ایران مرکزی بهعنوان سیستم مختصات مرجع در نظر گرفته شد است ونشان می دهد که درگستره خلیج فارس که سرعت حرکت ایستگاهها 8-6 میلیمتر درسال است . داخل محدوده کوههای زاگرس سرعت کاهش مییابدو در مرکز رشته کوه سرعت 3 میلیمتر درسال ثابت میماند و در شمال گسل زاگرس (MRF) و درحاشیه بلوک ایران مرکزی سرعت بهحد صفرمیرسد. میدان سرعت بهدست آمده بعضی جابجاییهای نسبی را که به گسلهای خاص مرتبط میشود، نشان میدهد. این حرکات درگسلهای ZFF,MRF، گسل دزفول و گسل دنا توزیع شده است.
در زاگرس شمالی تاکنون دوسری اندازهگیری GPS با فاصله زمانی دوسال اندازهگیری شده است. ممکن است با این دوسری اندازهگیری نتوان نتیجه قطعی ارائه داد با این حال برآوردهای اولیه نشان میدهدکه اختلاف سرعت بین صفرتا6 میلیمتر درسال درتغییر است.
سیستم گسلش کازرون که متشکل از گسلهای دنا، کازرون و برازجان است نقش مهمی در انتقال حرکت از زاگرس مرکزی به زاگرس شمالی دارد.
برآوردهای اولیه نشان میدهدکه عمده حرکتهای موجود حرکتهای راست لغز شمالی و جنوبی(گسل کازرون وبرازجان) و بعضی حرکتهای راست لغزراستگرد جهت NNW-SSE (گسل کره باس که درشرق کازرون قرارداد) مشاهده شده است که مقدار آن 4-2 میلیمتر در سال است. با اندازهگیری شبکههای کازرون غیرفعال بودن تراست MZRF به اثبات رسیده است.
اندازه گيري هاي GPS وتحليل نتايج مربوط نشانگر آن است كه نرخ كوتاه شدگي در جنوب شرقي زاگرس حدود 3±9ميليمتر در سال مي باشد درحاليكه درشمال غربي زاگرس اين نرخ به حدود 3تا 5ميليمتر درسال مي رسد. بردارهاي سرعتي GPS همچنين بيانگر آن است كه كوتاه شدگي بطور يكنواخت درعرض زاگرس توزيع نشده است. درشمال غرب زاگرس (غرب گسل كازرون) كوتاه شدگي عمدتا به گسل لبه كوهستان جائيكه محل تجمع زمينلرزههاي بزرگ نيز مي باشد محدود مي گردد. درشرق گسل كازرون، سريعترين نرخ كوتاه شدگي به نظر مي رسد درطول پهنه گسلهاي تراستي فعال(لار، بريز وقير) وهمچنين در طول گسل اصلي زاگرس( نواحي كه در آن تمركز لرزه خيزي مشاهده مي شود) اتفاق مي افتد. ساحل خليج فارس در منطقه مورد مطالعه از نرخ لرزه خيزي وسرعت هاي GPS نسبتا پائيني برخورداراست.