فلات ایران و ثبت ۶۸۰ زمین لرزه در تیرماه
كشور ايران به عنوان بخشي از كمر بند كوهزايي آلپ- هيماليا همواره از زلزله خيزي بالايي در طول تاريخ برخوردار بوده است، بهگونه‌اي كه بخش‌هاي مختلف كشور توسط زمين لرزه‌هاي ويرانگر متعددي پوسته تخريب شده است و اين پديده طبيعي به عنوان مهمترين بلاي طبيعي كشور محسوب مي‌شود. زمين لرزه بازتاب يك رويداد زمين شناختي است كه بصورت جنبش در سطح زمين ظاهر مي‌شود. گسيختگي در پوسته جامد زمين كه بدليل جنبش‌هاي برشي در دو سوي گسلها روي مي‌دهد عامل اصل بروز زمين لرزه بوده و پيامد مستقيم انباشتگي تنش‌ها در پي جا به جايي ورقه‌هاي زمين ساختي نسبت به يكديگر مي‌باشد. در اين تنش‌هاي فشار شيء ناشي از بازشدگي درياي سرخ و حركت ورقه آفريقا –عربستان در راستاي شمال-شمال خاوري و نيز حركت ورقه هند در راستاي شمال-شمال باختري موجب حركت و جابجايي نسبت متفاوت در پوسته‌ها و قطعات گوناگون قاره‌اي و اقيانوسي ايران مي‌شود و درنتيجه عامل فراواني زمين لرزه‌هاي در ايران است.
بر طبق آمار ارائه شده از سوی مرکز لرزه نگاری کشوری در تیر ماه سال جاری جنبش تعدادی از گسله های لرزه خیر ایران، موجب رخد۶۸۰ زمین لرزه شده است که از این تعداد ۱۶ زمین لرزه دارای بزرگای بیش از ۴ و بزرگتربن آن با بزرگای ۵.۶ مربوط به استان بوشهر است.
تحلیل سازمان نقشه برداری کشور (کارگروه زمین لرزه و آتشفشان )
تغیير شكل پوسته درايران دو وجه عمده دارد يكي ضخيم شدگي پوسته و ديگري حركات جانبي پوسته به اطراف كه درنتيجه اين دو سازوكار دو دسته عمده از گسلها به وجود آمده كه قسمت ناپيوسته اين تغيير شكل را سبب شده‌اند. دسته اول گسل‌هاي معكوس هستند كه ضخيم شدگي در زاگرس، البرز و كپه داغ را موجب شده است. دسته دوم گسل‌هاي امتداد لغز هستند كه باعث چرخش‌هاي ساختاري در شرق ايران و هم چنين حركات جانبي كوچكتر در البرز و زاگرس شده‌اند. سرعتهاي نسبي، ميدان تنش و لرزه‌خيزي موجود در پوسته ايران كاملا وابسته به فعاليت اين گسلها و خصوصيات ديناميكي آنها است. اطلاعاتي كه درباره تنش برشي در روي گسلها بدست مي‌آيد يكي از داده‌هاي پايه هر مطالعه آناليز خطر لرزه‌اي را تشكيل مي‌دهد.
با توجه به نقشه پراکتدگی زمین لرزه ها و نقشه تراکم گسل ها ی کشور تمرکز رخ داد ها در کمر بند چین خورده زاگرس -زون عبوری زاگرس- مکران- استان کرمان_ جنوب استان خراسان رضوی، وحاشیه بلوک لوت _ البرز و شمال غرب را شامل میشود که نرخ لرزه خیزی تطا بق خوبی با نتایج حاصل ازمیدان سرعت و نرخ استرین شبکه ژئودینامیک و GNSSسازمان نقشه برداری کشور دارد.
بیشترین تراکم را در کمر بند چین خورده و بالا آمده زاگرس می بینیم و دلیل آن این است که راندگی اصلی زاگرس یا خط درزه با طول ۱۳۰۰ کیومتر که از کوه های تاوروس شروع و تا بندر عباس ادامه دارد مرز بین دو صفحه عربی و اوراسیا است ودر زون ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتری لرزه ها رخ میدهد. مرز دیگر مرز تغییر شکل از کوه زایی به فرورانش که به زون عبوری نیز معرف است ودر منطقه میناب روی گسل زندان میناب پالمی قرار دارد که امسال شاهد الگوی جدیدی از چرخش لرزه ای در شمال این منطقه بودیم.که با پریود شش ماه تکرار شد..
در منطقه فرورانش مکران تراکم لرزه ای کمتری را شاهد هستیم . منطقه ای که محل برخورد ۳ گانه صفحه عربی - اوراسیا و هند است و دارای نرخ فرورانش ۱۹ میلیمتر در سال و نرخ استرین بالا و زلزله های آرام یا خاموش است که در ایستگاه هایGNSSسازمان نقشه برد اری کشوردیده میشود.
در پهنه البرز و در تهران حدود۱۴ گسل اصلی وجود دارد که از بین آنها گسل شمال تهران حالت قفل شده دارد و تغییرات خاصی در آن دیده نشده است. اما گسل "مشا" که از مشا تا هشتگرد امتداد دارد به طول حدود 200 کیلومتر گسلی هست که تغییر شکل دارد و حرکاتی در آن دیده شده است. در شرق تهران لرزه خیزی بیشتری را نسبت به غرب شاهد هستیم که در نتابج ایستگاه های دائمی نیز دیده می شود.
از ديدگاه زمين ساخت البرز مركزي توان ايجاد زمين لرزه‌هاي بزرگ را دارد و گسل‌هاي توانمندي در البرز مركزي قرار دارند كه بارزترين چشمه خطر براي شهر تهران گسل مشاء-فشم و گسل شمال تهران مي‌باشد.
پهنه ایران مرکزی نیز به صورت یک بلوک صلب عمل می کند و نرخ لرزه خیزی پایینی دارد و نتابج GPS نیز گواه این موضوع است.
آنچه از نرخ لرزه خیزی و پراکندگی آنها بدست می آید نشان می دهد که عمق رخداد - گسیختگی و وسعت آن - جابجایی - و افت تنش و مقدار تنش تکتونیک مهمترین پارامترها در بزرگی و مکان زمین لرزه ها هستند که توسط ایستگاه های دائمی بخوبی نشان داده شده است.
كشور ايران به عنوان بخشي از كمر بند كوهزايي آلپ- هيماليا همواره از زلزله خيزي بالايي در طول تاريخ برخوردار بوده است، بهگونه‌اي كه بخش‌هاي مختلف كشور توسط زمين لرزه‌هاي ويرانگر متعددي پوسته تخريب شده است و اين پديده طبيعي به عنوان مهمترين بلاي طبيعي كشور محسوب مي‌شود. زمين لرزه بازتاب يك رويداد زمين شناختي است كه بصورت جنبش در سطح زمين ظاهر مي‌شود. گسيختگي در پوسته جامد زمين كه بدليل جنبش‌هاي برشي در دو سوي گسلها روي مي‌دهد عامل اصل بروز زمين لرزه بوده و پيامد مستقيم انباشتگي تنش‌ها در پي جا به جايي ورقه‌هاي زمين ساختي نسبت به يكديگر مي‌باشد. در اين تنش‌هاي فشار شيء ناشي از بازشدگي درياي سرخ و حركت ورقه آفريقا –عربستان در راستاي شمال-شمال خاوري و نيز حركت ورقه هند در راستاي شمال-شمال باختري موجب حركت و جابجايي نسبت متفاوت در پوسته‌ها و قطعات گوناگون قاره‌اي و اقيانوسي ايران مي‌شود و درنتيجه عامل فراواني زمين لرزه‌هاي در ايران است.
بر طبق آمار ارائه شده از سوی مرکز لرزه نگاری کشوری در تیر ماه سال جاری جنبش تعدادی از گسله های لرزه خیر ایران، موجب رخد۶۸۰ زمین لرزه شده است که از این تعداد ۱۶ زمین لرزه دارای بزرگای بیش از ۴ و بزرگتربن آن با بزرگای ۵.۶ مربوط به استان بوشهر است.
تحلیل سازمان نقشه برداری کشور (کارگروه زمین لرزه و آتشفشان )
تغیير شكل پوسته درايران دو وجه عمده دارد يكي ضخيم شدگي پوسته و ديگري حركات جانبي پوسته به اطراف كه درنتيجه اين دو سازوكار دو دسته عمده از گسلها به وجود آمده كه قسمت ناپيوسته اين تغيير شكل را سبب شده‌اند. دسته اول گسل‌هاي معكوس هستند كه ضخيم شدگي در زاگرس، البرز و كپه داغ را موجب شده است. دسته دوم گسل‌هاي امتداد لغز هستند كه باعث چرخش‌هاي ساختاري در شرق ايران و هم چنين حركات جانبي كوچكتر در البرز و زاگرس شده‌اند. سرعتهاي نسبي، ميدان تنش و لرزه‌خيزي موجود در پوسته ايران كاملا وابسته به فعاليت اين گسلها و خصوصيات ديناميكي آنها است. اطلاعاتي كه درباره تنش برشي در روي گسلها بدست مي‌آيد يكي از داده‌هاي پايه هر مطالعه آناليز خطر لرزه‌اي را تشكيل مي‌دهد.
با توجه به نقشه پراکتدگی زمین لرزه ها و نقشه تراکم گسل ها ی کشور تمرکز رخ داد ها در کمر بند چین خورده زاگرس -زون عبوری زاگرس- مکران- استان کرمان_ جنوب استان خراسان رضوی، وحاشیه بلوک لوت _ البرز و شمال غرب را شامل میشود که نرخ لرزه خیزی تطا بق خوبی با نتایج حاصل ازمیدان سرعت و نرخ استرین شبکه ژئودینامیک و GNSSسازمان نقشه برداری کشور دارد.
بیشترین تراکم را در کمر بند چین خورده و بالا آمده زاگرس می بینیم و دلیل آن این است که راندگی اصلی زاگرس یا خط درزه با طول ۱۳۰۰ کیومتر که از کوه های تاوروس شروع و تا بندر عباس ادامه دارد مرز بین دو صفحه عربی و اوراسیا است ودر زون ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتری لرزه ها رخ میدهد. مرز دیگر مرز تغییر شکل از کوه زایی به فرورانش که به زون عبوری نیز معرف است ودر منطقه میناب روی گسل زندان میناب پالمی قرار دارد که امسال شاهد الگوی جدیدی از چرخش لرزه ای در شمال این منطقه بودیم.که با پریود شش ماه تکرار شد..
در منطقه فرورانش مکران تراکم لرزه ای کمتری را شاهد هستیم . منطقه ای که محل برخورد ۳ گانه صفحه عربی - اوراسیا و هند است و دارای نرخ فرورانش ۱۹ میلیمتر در سال و نرخ استرین بالا و زلزله های آرام یا خاموش است که در ایستگاه هایGNSSسازمان نقشه برد اری کشوردیده میشود.
در پهنه البرز و در تهران حدود۱۴ گسل اصلی وجود دارد که از بین آنها گسل شمال تهران حالت قفل شده دارد و تغییرات خاصی در آن دیده نشده است. اما گسل "مشا" که از مشا تا هشتگرد امتداد دارد به طول حدود 200 کیلومتر گسلی هست که تغییر شکل دارد و حرکاتی در آن دیده شده است. در شرق تهران لرزه خیزی بیشتری را نسبت به غرب شاهد هستیم که در نتابج ایستگاه های دائمی نیز دیده می شود.
از ديدگاه زمين ساخت البرز مركزي توان ايجاد زمين لرزه‌هاي بزرگ را دارد و گسل‌هاي توانمندي در البرز مركزي قرار دارند كه بارزترين چشمه خطر براي شهر تهران گسل مشاء-فشم و گسل شمال تهران مي‌باشد.
پهنه ایران مرکزی نیز به صورت یک بلوک صلب عمل می کند و نرخ لرزه خیزی پایینی دارد و نتابج GPS نیز گواه این موضوع است.
آنچه از نرخ لرزه خیزی و پراکندگی آنها بدست می آید نشان می دهد که عمق رخداد - گسیختگی و وسعت آن - جابجایی - و افت تنش و مقدار تنش تکتونیک مهمترین پارامترها در بزرگی و مکان زمین لرزه ها هستند که توسط ایستگاه های دائمی بخوبی نشان داده شده است.